3D calculeren? Twee cruciale inzichten over BIM in de praktijk

Integraal samenwerken door de diverse disciplines heen: dat kan door te bouwen met BIM. Oftewel, beter bouwen met elkaar, meer werkplezier én een blijere klant. Wij hebben veel ontwikkeld om BIM toe te passen in de voorbereiding én uitvoering van een project. Zo is het mogelijk om direct op basis van een aangeleverd 3D model te calculeren, begroten en te plannen.

Toch zien we dat deze werkwijze nog niet veel wordt toegepast en nog vragen oproept. Wat zijn bijvoorbeeld de eisen waaraan een 3D ontwerp moet voldoen? Wat zijn de de stappen om een kostprijscalculatie op te stellen? Op deze vragen wil ik graag een antwoord geven.

Vraag 1. Wat zijn de eisen waaraan een 3D-ontwerp dient te voldoen?

Simpel: de enige eis is dat het 3D-model wordt opgeslagen als een geclassificeerd IFC-bestand, de ‘open’ standaard. In het IFC-bestand wordt per element aangegeven of het object bijvoorbeeld een muur, vloer, dak, raam, deur, kolom is. Verder dient het 3D-model vooraf gecontroleerd te zijn: voldoet het aan alle technische eisen? Zijn er geen conflicten (clash-detection) met andere ontwerpen die bij een object behoren?

Werkmethode bibliotheek

Indien je de beschikking hebt over een werkmethoden bibliotheek is het handig dat de 3D-elementen kenmerken bevatten zodat de software kan berekenen welke werkmethode,ook wel recept genoemd, toegepast moet worden.

Calculatie bibliotheek

Indien je verder de beschikking hebt over een calculatiebibliotheek is het handig dat het 3D element een kenmerk bevat zodat de software kan bepalen welke resources en daarbij behorende normen nodig zijn.

Vraag 2. Wat zijn de de stappen om een kostprijscalculatie op te stellen? En welke vaardigheden zijn hiervoor nodig?

Voor het bepalen van de benodigde stappen, hangt het antwoord af van het soort te bouwen object. Grofweg kunnen we de volgende onderverdeling maken:

  1. Seriematige woningbouw of kunstwerk (infra object)
  2. Niet seriematige woningbouw/kunstwerk of utiliteitsbouw

Seriematige bouw

Indien we als uitgangspunt nemen dat seriematige objecten in eigen beheer worden ontworpen en dat hiervoor een werkmethode- en calculatiebibliotheek beschikbaar is, zijn de volgende stappen nodig:

  1. Upload IFC bestand
  2. Genereer hoeveelhedenstaat (bron: werkmethoden bibliotheek)
  3. Voeg de hoeveelhedenstaat samen in de kostprijscalculatie
  4. Onderbouw de kostprijscalculatie (bron: calculatie bibliotheek)


Effectief zijn dit grofweg vier handelingen, welke binnen korte tijd uitgevoerd kunnen worden. Hiervoor is geen specialistische kennis nodig. De kennis is immers vastgelegd in de bibliotheken. Een goede bibliotheek opbouwen kost wel tijd.

Niet seriematige bouw - met geschikte bibliotheken

Indien we als uitgangspunt nemen dat niet seriematige objecten in eigen beheer worden ontworpen en dat hiervoor een werkmethode- en calculatie bibliotheek beschikbaar is, zijn de volgende stappen van toepassing:

  1. Upload IFC bestand
  2. Genereer hoeveelhedenstaat (bron: werkmethoden bibliotheek)
  3. Voeg de hoeveelhedenstaat samen in de kostprijscalculatie
  4. Onderbouw de kostprijscalculatie (bron: calculatie bibliotheek)
  5. Controleer per post of er afwijkende normen toegepast moeten worden


De eerste vier stappen zijn te vergelijken met seriematige bouw. De laatste stap vergt inzicht in de complexiteit van het te bouwen deelobject of de samengestelde elementen en kan afhankelijk van de grootte en complexiteit enkele uren/dagen/weken duren. Hiervoor is een kostendeskundige nodig. Calculatiekennis is niet vereist.

Niet seriematige bouw - zonder geschikte bibliotheken

Indien we als uitgangspunt nemen het bouwen van niet seriematige objecten, welke niet in eigen beheer worden ontworpen of dat hiervoor geen werkmethode- en calculatie bibliotheek beschikbaar is, zijn de volgende stappen nodig:

  1. Upload IFC bestand
  2. Genereer hoeveelhedenstaat
  3. Selecteer de elementen van de hoeveelhedenstaat welke toe te wijzen zijn aan een post in de calculatie en sleep deze naar de calculatiepost. Herhaal dit voor alle elementen uit de hoeveelhedenstaat.
  4. Onderbouw elke post in de kostprijscalculatie. Kies de resources en bepaal de normen.

De eerste twee stappen zijn te vergelijken met seriematige bouw. De laatste twee stappen vergt specialistische calculatiekennis en inzicht van het te bouwen object. Afhankelijk van de grootte en complexiteit kan dit enkele dagen/weken duren. Hiervoor heb je dus calculatiekennis en -vaardigheden nodig.

3D calculeren is dus voor alle type bouwwerken mogelijk. Het leidt in alle gevallen tot meer efficiëntie. De tijd die je erin steekt, en de kennis die je nodig hebt, is echter wel afhankelijk van het soort te bouwen object.

Meer weten? Bekijk de pagina over BIM!

Meest recente artikelen

Alle artikelen